Rozmowa kwalifikacyjna - najważniejszy etap rekrutacji

Pytanie, jak dobrze przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, jest zadawane mi dosyć często. Aby czuć się dobrze przygotowanym, należy po prostu kilka takich rozmów odbyć. Popularne stwierdzenie, że ćwiczenie czyni mistrza, jest w tym przypadku jak najbardziej trafne.

Jeśli chodzi o składanie dokumentów do agencji doradztwa personalnego, zaleca się wybranie maksymalnie dwóch firm, którym przekażemy dokumenty. Rozsyłanie aplikacji do zbyt wielu firm sprawia, że tracimy nad nimi kontrolę. Trudno potem wyśledzić, do których pracodawców nasze dokumenty już trafiły, a do których jeszcze nie. Na rozmowie z konsultantem w agencji doradztwa dobrze jest oprócz omówienia treści swojego CV zaznaczyć swoje ogólne preferencje dotyczące ofert pracy, jakie chcielibyśmy otrzymywać. Praktyką w naszej firmie są pytania o organizacje, z którymi kandydat szczególnie chciałby nawiązać współpracę, oraz o te, które wolałby omijać z różnych względów. Omawiane są szczegółowo warunki płacowe, na jakie kandydat chciałby się zdecydować, co następnie konfrontujemy z możliwościami naszych klientów. Przekazujemy kandydatowi również nazwę potencjalnego pracodawcy, któremu zostaną przedstawione jego dokumenty, oraz informujemy o dalszym możliwym przebiegu procesu rekrutacyjnego.

Aplikując na ofertę bezpośrednio do pracodawcy, warto dokładnie wczytać się w jej wymagania, aby przewidzieć, o co może pytać przyszły pracodawca. Nie warto aplikować na oferty, których wymagań nie spełniamy, chyba że naszym celem staje się wyłącznie umieszczenie w bazie danych firmy.
Mimo że dokumenty aplikacyjne zostały już wysłane do pracodawcy lub agencji rekrutacyjnej, warto zabrać ze sobą na rozmowę ich kopię, aby z większą swobodą móc odnosić się do konkretnych faktów ze swojej kariery zawodowej.

Najlepszym i powszechnie przyjętym strojem na rozmowę kwalifikacyjną jest w przypadku panów garnitur, zaś w przypadku pań eleganckie spodnie lub spódnica oraz marynarka. Jeśli chodzi o kolorystykę, szczególnie dobrze prezentują się wszelkie odcienie szarości, brązu czy czerń. Dobrze dobranym strojem można wiele zyskać i dodać sobie pewności siebie. Jeśli chodzi o makijaż, panie zachęcane są do rezygnacji ze zbyt jaskrawych cieni do powiek lub zbyt mocnego koloru pomadki. Nie polecana jest zbyt duża ilość biżuterii czy innych ozdób. Nie warto przesadzać również z ilością perfum - przesada w żadną stronę nie jest wskazana.

Aby zapewnić sobie komfort, warto uprzednio zlokalizować miejsce, w którym ma się odbyć rozmowa, aby dobrze oszacować czas potrzebny na dojazd. Każde spóźnienie będzie działać na niekorzyść kandydata, więc lepiej do niego nie dopuścić. Aby przygotować się dobrze do rozmowy, warto przejrzeć stronę internetową firmy, zapamiętać kilka danych na jej temat. Rekruter będzie miło zaskoczony, słysząc, że kandydat dobrze wie, z kim rozmawia.

Rozmowa kwalifikacyjna rozpoczyna się zazwyczaj od omówienia kompetencji kandydata oraz odwołania się do jego motywacji do zmiany pracy. Zdarza się, że kandydaci na pytanie o motywacje do zmiany reagują zmieszaniem, co sprawia wrażenie, jakby wina za brak porozumienia z dotychczasowym pracodawcą leżała po ich stronie. Warto zbadać swoje motywy do zmiany pracy, aby potem być w stanie je swobodnie omówić. Często zdarza mi się pytać kandydatów, co by się stało, jeśli przy zaawansowanych negocjacjach z nowym pracodawcą, moim klientem, obecny pracodawca kandydata złożyłby mu kontrofertę. To pytanie pozwala sprawdzić, czy do zmiany pracy popycha kogoś wyłącznie niezadowolenie z obecnego poziomu wynagrodzenia finansowego czy są również inne czynniki, których nie zniweluje nawet duża podwyżka oferowana przez obecnego pracodawcę. Część osób zmienia pracę nie z pobudek finansowych, ale w poszukiwaniu bardziej prestiżowych projektów do realizacji lub z chęci sprawdzenia, jak pracuje się w innym środowisku pracy. Zdarzają się również konflikty interpersonalne, których kandydaci, nie mając poparcia swojego managera, nie są w stanie rozwiązać inaczej, niż odchodząc z pracy.

Kandydaci na rozmowie kwalifikacyjnej są również pytani o pomysły na rozwój kariery zawodowej czy preferowaną ścieżkę kariery. Wielu naszych klientów proponuje bardzo ciekawe możliwości rozwoju w perspektywie, więc warto zapytać pracodawcę, czy jego propozycja i struktura organizacji zakłada rozwój.

Jeśli stanowisko, o którym rozmawiamy, zakłada posługiwanie się językiem angielskim, trzeba się przygotować, że część rozmowy będzie prowadzona również w tym języku. Nie warto wpisywać do CV umiejętności, których się nie posiada, ponieważ jest się narażonym na podwójne zażenowanie, kiedy prawda wyjdzie na jaw.

Na rynku jest dostępnych wiele opracowań odnoszących się do mowy ciała na rozmowie kwalifikacyjnej. Istotne jest utrzymywanie adekwatnego kontaktu wzrokowego z rekruterem - uciekanie oczami w bok daje poczucie, że kandydat jest nieszczery lub próbuje coś ukryć. Warto usiąść w fotelu wygodnie, choć nie powinno się w nim zbytnio rozpierać. Nic nie robi tak złego wrażenia jak żucie gumy na rozmowie o pracę.

Istotnym wydaje się utrzymywanie zwięzłości i precyzji wypowiedzi. Niestety zdarza się, że z emocji i ze zdenerwowania kandydaci gubią wątek wypowiedzi i znacznie odbiegają od tematu. Rozmowa przeciąga się, a kandydat ma coraz mniejsze szanse, aby wymarzoną pracę otrzymać. Mile widziane przez klientów są za to wszelkie pytania, które wskazują, że kandydat zna firmę pracodawcy i próbuje lepiej się zorientować co do charakteru pracy i lepiej zrozumieć zakres obowiązków.

Częścią negocjacji z pracodawcą jest również rozmowa o wynagrodzeniu. Najczęściej pierwsza rozmowa z kandydatem jest przeznaczona na ogólne poznanie się oraz sprawdzenie kwalifikacji. Zdarza się, że dopiero na drugim czy trzecim spotkaniu poruszana jest kwestia finansów. Wiele firm, szczególnie zachodnich, uważa, że podczas pierwszego kontaktu z kandydatem nie wypada mówić o pieniądzach. Klienci, którzy korzystają z pomocy agencji doradztwa, mają zadanie ułatwione, ponieważ naszą praktyką jest przekazywanie oczekiwań finansowych kandydatów oraz ich realnej dostępności.
Podsumowując powyższe rozważania, chciałabym podkreślić, że omówiłam powyżej tylko najważniejsze aspekty rozmowy kwalifikacyjnej. Każdy inaczej reaguje na stres, więc tylko przez indywidualne podejście do tematu można dojść do najbardziej efektywnego sposobu działania w tego typu sytuacji, gdyż najbardziej pożyteczne w życiu jest własne doświadczenie.

Autor artykułu:
Agnieszka Słaby,
Senior Consultant HAYS Construction [&] Property

Źródło:
Dziennik - dodatek CD "Kariera w branżach", 28.04.2008